نقش و کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی در مدیریت بحران

در پژوهش پیش رو «نقش و کارکرد شبکه های اجتماعی مجازی در مدیریت بحران» با استفاده از روش نظریه زمینه ای مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. مسأله اصلی این پژوهش شناخت کارکردها و ویژ گی های خاص شبکه ها و رسانه های اجتماعی به عنوان رسانه هایی نوین در مدیریت بحران است. در کنار آن به دنبال فهم شباهت ها و تفاوت های این کارکردها با رسانه های جمعی و هم چنین یافتن راه های استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در مدیریت بحران است. داده های این پژوهش با استفاده از روش کیفی، رویکرد نظریه زمینه ای و ابزار مصاحبه عمیق با 11تن از اساتید و پژوهش گران حوزه رسانه های نوین و بحران، یه دست آمدند. مصاحبه ها پس از پیاده سازی در سه مرحله (طبق روش نظریه زمینه ای) کدگذاری شدند که در مجموع از میان 542 نظر و جمله معنادار، در مرحله اول تعداد 289 کد باز به دست آمد. از ادغام و کنار هم گذاشتن کدهای مشابه از طریق فن مقایسه های ثابت در مرحله دوم، مجموعا 53کد محوری (با نادیده گرفتن کدهای تکراری) حاصل شد. نهایتا در مرحله کدگذاری انتخابی، تعداد 20 گروه فرعی و پنج گروه اصلی از میان داده ها ظهور یافت. این گروه ها شامل ویژگی ها، کارکردها، بایسته های مدیریتی، چالش ها و راه کار های استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در مدیریت بحران می شوند. براساس نتایج پژوهش، ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی شامل پنج کد کاربرمحوری، خودابرازی انتخابی، تسهیل ارتباطات، هم سطحی و توزیع شبکه ای قدرت و کاربرپسندی می شود. کارکردهای شبکه های اجتماعی را هفت کد آموزش و آگاهی بخشی، رصد و پایش، اطلاع یابی، اظهاری-عاطفی، انسجام بخشی و بسیج شبکه ای، خودنظارتی و اطلاع رسانی همگانی تشکیل می دهند. پنج کد کاربرشناسی، اعتمادیابی و اعتمادزایی، اطلاع رسانی مداوم و پاسخ گویی مناسب، معرفت شناسی شبکه و برنامه ریزی جامع و هدفمند نیز بایسته های مدیریتی در استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در زمان بحران را تشکیل می دهند. چالش ها و راه کارهای استفاده از شبکه ها در مدیریت بحران نیز دو کد دیگری هستند که یافته های پژوهش در قالب کلی به دست داده اند.